-
1 җитү
I неперех.1) в разн. знач. достига́ть/дости́гнуть, дости́чь, доходи́ть/дойти́; добира́ться/добра́ться; достава́ть, дотя́гиватьсяхәбәр җитте — дошли́ слу́хи, изве́стия
көчкә авылга җиттем — е́ле добра́лся до дере́вни
аның бурычы мең сумга җитте — его́ долг дости́г ты́сячи рубле́й
бу фикер сиңа барып җиттеме? — дошла́ э́та мысль до тебя́?
минем буем җитми — не могу́ дотяну́ться (букв. не хвата́ет ро́ста)
2) достига́ть/дости́чь (какого-л.) во́зраста, дожи́ть до (каких-л.) лет••кырыкка җитеп акыл кермәде — погов. до́жил до сорока́ (лет), а ума́ не на́жил
3) наступа́ть/наступи́ть, бли́зиться, приближа́ться ( о времени)яз җитте — наступи́ла весна́
ашарга вакыт җитә — приближа́ется вре́мя обе́да
4) в разн. знач. хвата́ть/хвати́ть, быть доста́точныммал азыгы язга кадәр җитәр — ко́рма для скота́ хва́тит до весны́
акчам җитә — у меня́ де́нег хвата́ет (доста́точно)
безгә шушы да җиткән — нам и э́того доста́точно
5) достава́ться/доста́тьсясиңа китап җиттеме? — тебе́ доста́лась кни́га?
6) созрева́ть/созре́ть, поспева́ть/поспе́ть (о хлебе, фруктах, ягодах)ашлыклар җитте — хлеба́ созре́ли
җиләк җиткәч кил — приходи́, когда́ поспе́ют я́годы
7) отраста́ть/отрасти́ ( о волосах)малайның чәче җиткән — у ма́льчика отросли́ во́лосы, ма́льчик обро́с
8) җитми разг. не хвата́ет ви́нтиков, не все до́маәллә җитми микән моның? — мо́жет, у него́ не все до́ма?
9) җитте, җитәр хва́тит! дово́льно!миннән җитәр! — с меня́ хва́тит (дово́льно)!
10) в знач. вспом. гл. обозн. полноту, завершённость действия или доведение его до концакуып җитү — догна́ть, поравня́ться (с кем-л.)
үсеп җитү — дости́гнуть совершенноле́тия, созре́ть (о девушках, юношах)
11) в знач. вспом. гл. с глаголами на -рга обозн. чуть было не состоявшееся действиеүләргә җиттем — (я) чуть не у́мер
••җитмәскә сүзең җиткәнче гүргә үзең җитәрсең — посл. пока́ до чо́кнутого что́-нибудь дойдёт, он тебя́ в моги́лу сведёт
13) в знач. прил. җитмәслек вместе с предыдущими существительными выражает чрезмерность какого-л. качества и его недостижимостьакыл җитмәслек эшләр — уму́ непостижи́мые ве́щи
күз күреме җитмәслек — необозри́мый
кеше көче җитмәслек — непоси́льный
•- җитә калды
- җитеп килү••җитеп арткан — дово́льно, за глаза́
II прил.; разг.җитеп тора (җитеп торыр) — хва́тит, дово́льно (и э́того)
1) совершенноле́тний, дости́гший зре́лостиҗитү кызлар — де́вушки-неве́сты
2) отро́сший, вы́росший, отращённый, дли́нный ( о волосах)җитү чәчле — с дли́нными волоса́ми, длинноволо́сый
См. также в других словарях:
өзек — I. с. 1. Өзелгән; өзеп алынган 2. Өзек өзек (2) 3. Өзек өзек (1) 4. күч. Кискен, өзеп өзеп әйтелгән өзек, исәпле сүзләр белән әмер бирде. ӨЗЕК ВАКЫТ – 1) Юл өзелгән вакыт, ни арба, ни чана вакыт 2) Иске беткән, яңа өлгермәгән вакыт; ашарга бетә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
өзәрәм — ВАКЫТ – диал. Ашарга азык беткән, нәр. б. кытлык булган вакыт … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әзерләү — 1. Нәр. б. файдаланырлык, әзер хәлгә китерү. Берәр очракка багышлап, берәр нәрсә хәстәрләү. Берәр нәрсәне кирәк кадәр күләмдә җайлап, барлап, табып, тутырып кую 2. Нәр. б. үтәү өстендә эшләү, нәр. б. эшкәртү дәрес әзерләргә утырды 3. Ясау дару ә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әмәлләү — 1. Нәр. б. берәр юл белән булдыру, юллап чыгу, рәтләү кием ә. 2. Аннан моннан гына оештырып, тиз генә эшләп кую, әтмәлләү. Вакыт яки әйберләр җитәрлек булмаганда, җиңелчә генә итеп ашарга әзерләү, аннан моннан гына берәр нәрсә әзерләү тур … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
